De geschiedenis van de Nederlandse luchtvaart

De Koninklijke Nederlandse luchtvaartmaatschappij, ofwel KLM, bestaat 100 jaar. KLM was een van de eerste luchtvaartmaatschappijen ter wereld, en zelfs de oudste van Europa, die nog steeds in bedrijf is. Nu de commerciële luchtvaart in Nederland al meer dan honderd jaar bestaat en we aan de voet staan van een nieuwe periode, met nieuwe uitdagingen, zoals de klimaatcrisis, blikken we terug op de afgelopen 100 jaar luchtvaart.

Oud KLM vliegtuig in gebruik met passagiers

Het ontstaan van de luchtvaart

Voor het prille begin van de luchtvaart moeten we terug naar de negentiende eeuw. Duitse uitvinder Otto Lillienthal vond in 1890 de zweefvlieger uit. In 1903 vonden vervolgens de gebroeders Wright het eerste gemotoriseerde vliegtuig uit: de ‘Flyer’. Mede door deze uitvinding en de doorontwikkeling van vliegtuigen werden in de eerste wereldoorlog (1914 – 1918) de eerste militaire vliegtuigen ingezet. De ontwikkeling van vliegtuigen voor militaire doeleinden hadden de eerste prioriteit.

eerste flyer vliegtuig van de broers wright stijgt op

De opkomst van passagiersvluchten in de jaren 20

De eerste officiële commerciële vlucht vond plaats in 1914, met een enkele passagier, van St. Petersburg Florida naar Tampa Florida. In Nederland werd de eerste luchtvaartmaatschappij, KLM, opgericht in 1919. Op 17 mei 1920 werd de eerste KLM vlucht ingezet van Londen naar Amsterdam. Twee journalisten gingen mee als passagiers en verder werden er vooral Engelse kranten meegenomen aan boord. In 1920 vervoerde KLM in totaal 345 passagiers, 22 ton vracht en 3 ton post. Ook kocht KLM in 1920 haar eerste eigen vliegtuigen, twee modellen van fabrikant Fokker.

Flying Dutchman KLM uitgezwaaid door passagiers

Bron: KLM

In 1924 vond de eerste vlucht van KLM naar Nederlands-Indië plaats. De vlucht duurde ruim 55 dagen door motorproblemen in Bulgarije. Vliegen was in deze tijd geen pretje. De cockpit van het vliegtuig was open waardoor de piloten blootgesteld werden aan extreme temperatuurverschillen. Ze moesten dan ook vaak wisselen tijdens hun dienst. 

In september 1929 startte KLM met een reguliere lijndienst tussen Amsterdam en Batavia, inmiddels Jakarta, in het voormalig Nederlands-Indië.

De komst van de straalmotoren

In de jaren 30 stapt KLM over van Fokker vliegtuigen op Douglas vliegtuigen. De eerste stewardess wordt aangenomen in 1934.In 1946 start KLM als eerste Europese luchtvaartmaatschappij een lijndienst naar New York. Er wordt ook een KLM-kantoor geopend op fifth avenue. In de jaren 60 schaft KLM de Douglas DC-8 aan, het eerste passagierstoestel voor KLM met straalmotoren. Straalmotoren zijn voor de luchtvaartindustrie dé uitvinding van de 20e eeuw. De reistijd tussen Amsterdam en de Verenigde Staten neemt van 24 uur af naar 7 uur(!). De snelheid van het vliegtuig gaat van 500/600 kilometer per uur naar bijna 2000 kilometer per uur.

KLM kantoor aan fifth avenue

Bron: KLM

De uitdaging van de luchtvaart in de 21e eeuw

En hoe gaat het nu verder? Inmiddels is de luchtvaartsector explosief gegroeid en vinden er jaarlijks bijna een half miljoen vluchten plaats van en naar Amsterdam Schiphol Airport. Amsterdam is dé overstapluchthaven binnen Europa geworden en verbindt meer dan 327 bestemmingen met elkaar. Bijna 80 miljoen passagiers maken jaarlijks gebruik van Schiphol Airport. De luchthaven zit tegen haar maximale capaciteit aan. Ruimte om te groeien is er niet meer. Daarom willen verschillende luchtvaartmaatschappijen dat Lelystad Airport open gaat voor commercieel vliegverkeer. De overheid is druk bezig met de opening van Lelystad Airport, maar loopt wel tegen de nodige weerstand en problemen aan. Het klimaat is een ‘hot topic’, letterlijk, want de klimaatproblemen krijgen grip op de wereld. De CO2-uitstoot moet omlaag, natuurgebieden moeten beschermd worden en inwoners krijgen steeds meer last van geluidsoverlast en de slechte luchtkwaliteit die gepaard gaan met de alsmaar groeiende industrie waar ook de luchtvaart een groot deel van uitmaakt.

vliegtuigen geparkeerd op Schiphol van bovenaf

Bron: Schiphol

Elektrisch vliegen, biobrandstof en inzet van het openbaar vervoer

Er vinden volop experimenten plaats met elektrische vliegtuigen. Deze zijn klein en de ontwikkeling ervan tot passagiersvliegtuigen gaat moeizaam. Dit komt door het grote aantal accu’s die er nodig zijn voor een commerciële vlucht. Het gewicht en de ruimte die de accu’s innemen maken elektrisch vliegen kostbaar. Biobrandstof is een van de meer populaire maatregelen die luchtvaartmaatschappijen maken om de CO2 productie terug te dringen. Biobrandstof is duurzaam, maar ook kostbaar, vergeleken met reguliere kerosine. In de wereld van vandaag, waar je voor €15 naar Italië vliegt, staan passagiers niet te springen om meer te betalen voor hun ticket. Ook de overheid neemt initiatieven, door korte vluchten af te schaffen en meer treinen beschikbaar te maken die snel een grote afstand kunnen overbruggen. Of dit het probleem gaat oplossen? Dat is nog maar de vraag.

tijdlijn historie KLM en luchtvaart Nederland

Hoe denk jij dat de toekomst van het vliegen er in de toekomst uit gaat zien? Laat het ons weten in een reactie.

Check uw vlucht
Subscribe
Laat het mij weten wanneer er
13 Commentaren
Nieuwste
Oudste most voted
Inline Feedbacks
View all comments
aeden
2 jaren geleden

maar hoe is het gelukt om het uit te vinden

frans
2 maanden geleden
Reply to  aeden

om het vliegen uit te vinden ? na het zweefvliegen door de duitser otto lilienthal (1848-1896) gingen meer mensen experimenteren. zo ook de broers wright. de 1e vliegtuigen bestonden uit een soort raamwerk van hout, met daarop gespannen doeken. de wright broeders bouwden echter een motor in een vliegtuig (verbrandings motor). op die manier konden zij korte tijd vliegen. in nederland was het johan hilgers die als 1e een vlucht maakte, hoewel korte stukken. eigen zou een ander dat doen maar hilgers werd gebruikt door een firma voor een stunt. het vliegen zelf gaat ver terug, denk aan een vlieger. nogmaals otto von lilienthal besloot een grote vleugel te maken en ging er zelf onder hangen. door van een bepaalde hoogte te springen kon hij een tijd zweven. denk maar aan het moderne zweef vliegen. de 2e stap was dus een soort vliegtuig te maken een raamwerk van hout met doeken op de vleugels, dat wright een motor gebruikten lag voor de hand. men kon toen een zg lift veroorzaken waardoor het vliegtuig ging zweven/vliegen. door verdere experimenten kwamen de moderne vliegtuigen,het princiepe is echter het zelfde gebleven. trouwens, er bestaan nog steeds hobby vliegtuig bouwers die daadwerkelijk kleine vliegtuigen bouwen waar in zijn ook echt vliegen. kijk hiervoor naar amateur vliegtuig bouwers (NVAV) (google).

Anoniem
2 jaren geleden

het was ook nuttige informatie voor mij werkstuk

Anoniem
2 jaren geleden

met een vliegtuig met de vorm van een v

nuttig
2 jaren geleden

het was nuttige info voor mijn werkstuk

Tjibbe Knol
4 jaren geleden

Een lijnvliegtuig vliegt ongeveer 900 km/u en geen 2000 km/u zoals op de website wordt geschreven.

Editor
Customercare
4 jaren geleden
Reply to  Tjibbe Knol

Beste Tjibbe, inderdaad vliegt een lijnvliegtuig ongeveer 900 km/u. Wij zijn zeer verbaasd dat op de webiste iets anders vermeld staat. Wij hebben het niet kunnen traceren. Graag ontvangen wij daarom een verwijzing of link naar waar wij vermeld zouden hebben dat een lijnvliegtuig ongeveer 2000 km/u vliegt. Alvast dank. ~Hedy

Tjibbe Knol
4 jaren geleden
Reply to  Customercare

Dit staat op https://www.euclaim.nl/blog/de-geschiedenis-van-de-nederlandse-luchtvaart onder het kopje “De komst van de straalmotoren”.

Editor
Customercare
4 jaren geleden
Reply to  Tjibbe Knol

Hallo Tjibbe, dank voor de link. Er staat inderdaad “De snelheid van het vliegtuig gaat van 500/600 kilometer per uur naar bijna 2000 kilometer per uur.” Navraag bij onze flight intelligence leert dat de Concorde bijna de 2000 km haalde. Haalde omdat deze tegenwoordig niet meer vliegt. Leuk dat je het met ons gedeeld hebt. Ik vond het leuk om het uit te zoeken.~Hedy

frans
2 maanden geleden
Reply to  Customercare

men doelt natuurlijk op straaljagers als de F16 (2000 km/uur). straal motoren kunnen ook gewoon bv 300 km/uur vliegen, met straal- jager doelt men op een bepaald type gevechts vliegtuig zoals de F16, F35, MIG etc.gewone vliegtuigjes vaak gevlogen door mensen met een brevet – prive pilot license (ppl) of iets hoger commercial pilot license (cpl), zij mogen vliegtuigen vliegen tot ca. 5700 kg. vaak zijn dit ook sport vliegtuigjes. ze kunnen een gewone motor hebben (1 piston), een turbine motor of zelfs een straal motor hebben (jet). een jet wil echter niet zeggen dat het om een straal “jager” gaat. de naam zegt het als, dat is een gevechts machine. een gewone jet vliegt niet geen 2000 km/uur. een straal jager kan dat wel.

Anoniem
1 jaar geleden
Reply to  Tjibbe Knol

Jo

frans
2 maanden geleden
Reply to  Tjibbe Knol

dat klopt, maar men doelt denk ik op gevechts vliegtuigen zoals een F16

Vragen? Chat of bel