Luchthavenslots: wat zijn het en hoe werken deze slots?

Airlines willen het liefst op tijd vliegen. Niet alleen omdat je als passagier met veel vertraging een claim kunt indien. Ook omdat airlines vastzitten aan slots. En vliegen ze meer dan 20% niet volgens de tijdslots, dan kunnen ze het slot verliezen. Misschien heb jij de gezagvoerder wel eens horen zeggen: „We moeten opschieten, dadelijk verliezen we ons slot.“

We leggen je graag meer uit over deze tijdslots.

Wat is een slot?

Een slot is het tijdsvenster waarin jouw vliegtuig mag opstijgen of landen. Het wordt vooraf gereserveerd voor jouw vlucht en het vliegtuig mag zich alleen binnen dit tijdslot op de luchthaven verplaatsen.

Waarom bestaan slots?

Sinds vliegen zo populair is geworden, is het behoorlijk druk in de lucht. Alleen al in de EU zijn er meer dan 18.000 vluchten. Elke dag. Daarom moet het verkeer op grote luchthavens worden geregeld. De tijden voor opstijgen en landen zijn als een dienstregeling voor treinen. Zij garanderen onze veiligheid en geven luchthavens de mogelijkheid om hun capaciteiten ten volle te benutten.

Waarom bestaan slots?

Sinds vliegen zo populair is geworden, is het behoorlijk druk in de lucht. Alleen al in de EU zijn er meer dan 18.000 vluchten. Elke dag. Daarom moet het verkeer op grote luchthavens worden geregeld. De tijden voor opstijgen en landen zijn als een dienstregeling voor treinen. Zij garanderen onze veiligheid en geven luchthavens de mogelijkheid om hun capaciteiten ten volle te benutten.

Hoe lang duurt een slot

Een slot is gewoonlijk zo lang als het opstijgen of landen op de desbetreffende luchthaven duurt. Een tijdslot is vaak 20 minuten.

Wat gebeurt er als een vliegtuig het slot mist?

Als een vliegtuig niet binnen het geplande tijdsvenster opstijgt, moet de luchthaven een nieuw slot toewijzen. Tot dit gebeurt, blijft het vliegtuig aan de grond.

Hebben alle luchthavens slots?

Nee. Alleen luchthavens die zeer intensief worden gebruikt. In Nederland worden slots alleen gebruikt op Schiphol, Rotterdam The Hague Airport en Eindhoven Airport.

In het buitenland geldt dat er ook zogenaamde niveau 2 luchthavens zijn waarvoor slots alleen gelden in drukke periodes. De luchthaven van Genève in Zwitserland bijvoorbeeld heeft alleen slots tijdens het wintersportseizoen.

Wie bepaalt de luchthavenslots?

Elk land heeft zijn eigen door de staat gecontroleerde autoriteit hiervoor. In Nederland is dat de ACNL (Airport Coordination Netherlands). Het ACNL wordt gefinancierd door een slotfee die luchtvaartmaatschappijen en de luchthavens van niveau 3 moeten betalen. De internationale procedure voor het toekennen van slots is ontwikkeld door de IATA, de internationale organisatie van luchtvaartmaatschappijen.

Het ACNL wijst de slots tweemaal per jaar toe (d.w.z. voor het zomer- en het winterseizoen) en controleert of deze daadwerkelijk worden nageleefd.

Hoe worden luchthavenslots toegewezen?

Slots voor vertrek en landingen worden in twee stappen toegewezen. Eerst dienen de luchtvaartmaatschappijen hun aanvragen in bij de nationale vluchtcoördinatie. Die regelt dan eerst problemen zoals overlappingen op landenniveau. In de tweede stap worden alle luchthavenslots wereldwijd gecoördineerd. Dit gebeurt twee keer per jaar op de Slot Conference van de International Air Transport Association (IATA).

Wat zijn grandfather rights?

Als een luchtvaartmaatschappij ten minste 80% van een slot op een luchthaven gebruikt, mag zij het slot het volgende seizoen houden. Dit heet het grootvaderprincipe of de “use it or lose it”-regel. Om begeerde slots op druk gebruikte luchthavens te behouden, voeren luchtvaartmaatschappijen daarom soms zogenaamde spookvluchten uit.

Welke luchthavenslots zijn het meest gewild?

De ochtend- en avonduren zijn bijzonder populair bij luchtvaartmaatschappijen. Hierdoor kunnen zakenmensen op tijd naar afspraken of naar huis. En vakantiegangers halen meer uit hun dag als ze vroeg heen en laat terugvliegen.

Mogen luchtvaartmaatschappijen slots verkopen?

Nee. Dit is niet toegestaan in de EU. Luchtvaartmaatschappijen mogen onderling wel slots ruilen. En daar wordt vaak door de aanvragende partij om te ruilen nog wat geld bijgedaan.

In Groot-Brittannië worden echter regelmatig slots verkocht. Deze cijfers laten zien hoeveel ze waard zijn voor de luchtvaartmaatschappijen: In 2016 betaalde Oman Air aan Air France-KLM ongeveer 75 miljoen dollar voor een begeerde vroege aankomsttijd op de volgeboekte luchthaven London Heathrow.

Heeft jouw vlucht zijn slot gemist en is hij vertraagd of geannuleerd?

Dan heb je misschien recht op een vergoeding. Wij helpen je graag deze vergoeding te krijgen. Controleer of je recht hebt op een vergoeding.